عَنِ الْحَلَبِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ مَا تَقُولُ فِيمَنْ تَرَكَ زِيَارَتَهُ وَ هُوَ يَقْدِرُ عَلَى ذَلِكَ؟ قَالَ علیه السلام :أَقُولُ إِنَّهُ قَدْ عَقَّ رسولَاللّهُ صلی الله علیه وآله وَ عَقَّنَا وَ اسْتَخَفَّ بِأَمْرٍ هُوَ لَهُ وَ مَنْ زَارَهُ كَانَ الله لَهُ مِنْ وَرَاءِ حَوَائِجِهِ وَ كُفِيَ مَا أَهَمَّهُ مِنْ أَمْرِ دُنْيَاهُ وَ إِنَّهُ لَيَجْلِبُ الرِّزْقَ عَلَى الْعَبْدِ وَ يُخْلِفُ عَلَيْهِ مَا أَنْفَقَ وَ يَغْفِرُ لَهُ ذُنُوبَ خَمْسِينَ سَنَةً وَ يَرْجِعُ إِلَى أَهْلِهِ وَ مَا عَلَيْهِ وِزْرٌ وَ لَا خَطِيئَةٌ إِلَّا وَ قَدْ مُحِيَتْ مِنْ صَحِيفَتِهِ فَإِنْ هَلَكَ فِي سَفَرِهِ نَزَلَتِ الْمَلَائِكَةُ فَغَسَّلَتْهُ وَ فُتِحَتْ لَهُ أَبْوَابُ الْجَنَّةِ وَ يَدْخُلُ [وَ فُتِحَ لَهُ بَابٌ إِلَى الْجَنَّةِ يَدْخُلُ] عَلَيْهِ رَوْحُهَا حَتَّى يُنْشَرَ وَ إِنْ سَلِمَ فُتِحَ لَهُ الْبَابُ الَّذِي يَنْزِلُ مِنْهُ الرِّزْقُ وَ يُجْعَلُ لَهُ بِكُلِّ دِرْهَمٍ أَنْفَقَهُ عَشَرَةُ آلَافِ دِرْهَمٍ وَ ذُخِرَ ذَلِكَ لَهُ فَإِذَا حُشِرَ قِيلَ لَهُ لَكَ بِكُلِّ دِرْهَمٍ عَشَرَةُ آلَافِ دِرْهَمٍ وَ إِنَّ اللهِ نَظَرَ لَكَ وَ ذَخَرَهَا لَكَ عِنْدَهُ. [1]
راوی میگوید: «محضر مبارك امام صادق علیه السلام عرضه داشتم: فدايت شوم چه میفرمایید درباره كسى كه با داشتن قدرت ،زيارت آن حضرت را ترك مىكند؟حضرت فرمود: مىگويم:اين شخص عاق رسول خدا و عاق ما اهلبیت مىباشد و امرى كه به نفع او است را سبك شمرده است.و كسى كه آن حضرت را زيارت كند،خداوند متعال حوائجش را برآورده نمايد و آنچه از کارهای دنیا برایش مهم است را كفايت فرمايد.و نيز زيارت آن حضرت موجب جلب رزق براى زائر مىباشد.و آنچه در اين راه هزینه کرده جایگزین میفرماید و گناهان پنجاهساله او آمرزيده شده ودرحالی به سوی خانوادهاش بازگردد که هیچ گونه بارگناهی به گردنش نیست و هر گناهی داشته ازنامه عملش همه پاك مىگردد. اگر زائر در سفر زيارت ازدنیا برود فرشتگان نازل گشته و او را غسل مىدهند و نيز درهایی از بهشت به روى او گشوده مىشود و نسيم خوش آن تا رستاخیزش در قبر بر او میوزد.و اگر وى در سفر زيارت سالم بماند در رزق و روزى وى گشوده مىگردد و در مقابل هر درهمى كه هزینه كرده ده هزار درهم قرار داده مىشود و آن را براى وى ذخيره كرده و هنگامیکه محشور شد و از قبر بيرون آمد به او گفته مىشود:
«در مقابل هر درهمى كه در سفر زيارتت خرج كردى ده هزار درهم مال تو است و خداوند به تو نظر نموده و آنها را نزد خودش براى توذخيره كرد. »
دربارهی انفاق و هزینه کردن درراه خداوند و دین او چند نکته را بهاختصار عرض میکنیم:
1-با توجه به توضیحاتی که درباره اهلبیت و جایگاه آنها بهعنوان جانشینان خداوند بر روی زمین و نیز جایگاه خانواده آسمانی آنها نسبت به خودمان بیان شد، هزینه کردن در راه خداوند و اهلبیت نهتنها مستحب بلکه از بزرگترین واجبات الهی است.
اگر انفاق و بذل مال برای خانواده و خویشان زمینی واجب است، بهطور یقین، انفاق درراه خداوند و خانواده آسمانی بسیار واجبتر است.
2- خداوند غنی مطلق است و اهلبیت نیز هیچ نیازی به ما و مال ما ندارند. وجود همه انسانها و حیاتشان و نیز همه نعمتهایی که در اختیاردارند، از جانب خداوند به آنها اعطاشده است. خداوند مالک حقیقی همه مخلوقات، با داراییهای مادی و معنوی آنهاست.
3- امر به انفاقهای واجب مانند:خمس، زکات، کفارات، فطریه و ... دلایل متعددی دارد که به بعضی از آنها اشاره میکنیم:
الف) انفاق در راه خدا آزمایش برای صدق بندگی خداوند است. بندگی یعنی پذیرش اینکه من و همه داراییهای مادی و معنوی من از آنِ خداست و من هیچ مالکیت و اختیاری در جان و مالِ خویش ندارم. کسی که از بذل جان و مال خودش در راه خداوند خودداری میکند در ادعای بندگی خداوند صادق نیست.
ب) فرصت انفاق در راه خدا و اهلبیت فرصت عاشقی است. مگر نه اینکه هر عاشقی دوست دارد از بهترین داراییهای خود به معشوق خویش هدیه دهد و هرچه معشوق عزیزتر و مهمتر باشد، هدیه عاشق نیز با ارزشتر و گرانبهاتر خواهد بود. پس عاشق صادق نهتنها از انفاق جان و مال در راه معشوق اصلی و آسمانی خویش هیچ ترس و نگرانی ندارد بلکه این آرزوی لذتبخش اوست که بتواند باارزشترین دارایی خویش را به آنها هدیه کند.
ج) عمر دنیا و فرصت خرج شدن و خرج کردن درراه دین فرصتی بینظیر و غیرقابل برگشت برای تقرب به معشوق اصلی یعنی الله تبارکوتعالی و نیز تقرب به خانواده آسمانی است. قرب هر انسانی به خداوند و اهلبیت بستگی به میزان شباهت و سنخیت شخصیتی او به آنان دارد. مگر خداوند کریم، رحیم، رئوف، جواد و وهاب نیست؟ پس بدون انفاق و صرف جان و مال چگونه میتوان در این صفات به معشوقهای آسمانی شباهت پیدا کرد و تخلق به اخلاق آنان پیدا نمود؟
قال علی : لَیسَ لاَحَدٍ مِن دنیاهُ إلّا ما أنفقَهُ علی اُخراهُ.[2]
امام علی :«هیچکس را از دنیایش بهرهای نیست، مگر آنچه را که برای آخرتش انفاق میکند.»
4- خداوند کریم که بینیاز از بندگان میباشد، تضمین کرده که هر کس درراه او هزینهای کند، یک تا هفت صد برابر آن را در همین دنیا به او بازگرداند و علاوه بر آن از رضایت و پاداش الهی در آخرت بهرهمند شود.
مَثَلُ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ وَاللَّهُ يُضَاعِفُ لِمَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ[3].
«مَثَل (صدقات) كسانى كه اموال خود را درراه خدا انفاق میکنند همانند دانهای است كه هفت خوشه بروياند كه در هر خوشهای صد دانه باشد؛ و خداوند براى هر كس كه بخواهد (آن را) چند برابر میکند، و خداوند گشايشگر داناست»
وَ ما تُنفِقوُا مِن خَیرٍ فَلِأَنفُسِکُم[4] «و هر مالی که انفاق کنید ، به سودخود شماست»
قال علی : ما قَدَّمتَ مِن دنیاکَ فَلِنَفسِکَ، وَ ما أخَّرتَ مِنها فلِلعَدُوِّ.[5]
حضرت علی فرمودند:« آنچه از دنیایت (بهسوی آخرت)پیش فرستی از آن توست و آنچه از خود برجای گذاری از آن دشمن است.»
قال علی : مَن أیقَنَ بالخَلَفِ جادَ بالعَطیَّة. [6]
«امام علی : هرکه بهعوض (جبران مال از طرف خداوند)یقین داشته باشد ، نیکو (زیاد) بخشش میکند.»
[1] - کامل الزیارات، باب 46، حدیث2، صفحه241.
[2] - غرر الحکم، حدیث7516.
[3] . سوره بقره، آیه 261.
[4] . سوره بقره، آیه 272.
[5] - غرر الحکم، حدیث 9615.
[6] - نهج البلاغه، حکمت 138.