خداوند در قرآن کریم در مورد حملات شیطان می‌فرماید:«ثُمَّ لَآتِیَنَّهُمْ مِنْ بَیْنِ أَیْدیهِمْ وَ مِنْ خَلْفِهِمْ وَ عَنْ أَیْمانِهِمْ وَ عَنْ شَمائِلِهِمْ وَ لا تَجِدُ أَکْثَرَهُمْ شاکِرینَ.آنگاه از پیش روى آنان و از پشت سرشان و از طرف راست و چپشان به سراغ آنان می‌روم، درنتیجه بیشترشان را شکرگزار نعمت‌هاى خود نمی‌یابی.»
(سوره اعراف، آیه 18)
این سنت خداوند و قانون لایتغیر الهی است که هر کس تصمیم بگیرد، با ایمان باشد و روی صراط مستقیم حرکت کند، موردحمله شیطان قرار می‌گیرد و این حملات شیطان مخصوص مؤمنین است.
شیطان درواقع جزء نقشهی خلقت انسان است. وجودش برای انسان خیرات و برکات بسیاری دارد. شیطان، مخلوق خداوند است و خداوند خلقت عبث و بیهوده ندارد. انسان به‌عنوان یک موجود مختار در صراط مستقیم نیاز به دشمنی دارد که ایمانش تثبیت شود. به همین دلیل خداوند برای انسان دشمنی به نام شیطان قرارداد که قدرتی بر انسان ندارد مگر در حد وسوسه کردن. هرگاه انسان بر وسوسه‌های شیطان غلبه می‌کند، امتیاز می‌گیرد و هرگاه از آن وسوسه‌ها اطاعت می‌کند، امتیازی از دست می‌دهد.
به فرموده خداوند، شیطان روی صراط مستقیم حمله می‌کند. (سوره اعراف، آیه 16) پس هر کس که تصمیم می‌گیرد که با خدا آشتی کرده و توبه نماید و راه خدا و اهل‌بیتD را در پیش بگیرد، طبیعی است که انواع وسوسه‌ها به سراغش می‌آیند. درحالی‌که شاید زمانی که در صراط مستقیم نبود، به چنین وسوسه‌هایی دچار نمی‌شد؛ اما اکنون‌که می‌خواهد مسیر را طی کند، وسوسه‌ها شروع می‌شود و این لازمه‌ی مسیر است.
همان‌طور که انسان تا زمانی که در یک باشگاه ورزشی یا در یک دانشگاه ثبت‌نام نکرده است، نه تمرینی دارد و نه تکلیفی، کاملاً آزاد است و هیچ‌کس با او کاری ندارد ولی به‌محض آنکه ثبت‌نام کرد، تمرین و تکلیف و امتحان‌ها شروع می‌شود؛ در مسیر انسانی و الهی هم ما به دانشگاهی نیاز داریم که مربی آن شیطان است.
شیطان با وسوسه‌ها، ترس‌ها و تردیدهایی که ایجاد می‌کند، باعث می‌شود مؤمن قدرتمند شده و ایمانش تثبیت گردد. بنابراین شیطان از خیرات و برکات نظام خلقت است و جزء لازم صراط مستقیم است.
طبق آیه شریفه فوق، حملات شیطان چهار نوع است: حمله از جلو، حمله از عقب، حمله از راست و حمله از چپ. حمله جلو؛ همان اضطراب‌ها و ترس‌هایی است که شیطان در ذهن انسان نسبت به آینده ایجاد می‌کند. حمله از عقب، خاطرات گذشته است که دائماً ذهن انسان را مشغول گذشته نگه می‌دارد و سرعت او را می‌گیرد. گاه حتی با گاهی با حمله از عقب، انسان را از مسیری که رفته بازمی‌گرداند. حمله راست، حمله‌ای است که در آن از چهره‌های مقدس و نقاط قوت شخص استفاده می‌شود. افرادی که در جامعه، تحت لباس‌های مقدسی مثل مرجعیت، روحانیت، انقلابی و مبارز بودن، یار امام بودن و ... قرار دارند؛ و یا دارای القابی مانند استاد، دکتر، مهندس و ... هستند، توسط حمله راست شیطان، به عُجب و خودبرتربینی و طغیان کشیده می‌شوند. در جامعه ما به‌خصوص پس از انقلاب، همیشه همین افراد خاص بیشترین مشکلات را برای انقلاب و اسلام به وجود آورده‌اند. حمله چپ، گناه است؛ یعنی شیطان به‌وسیله گناه، انسان را وسوسه می‌کند.
یکی از حملات چهارگانه شیطان، ایجاد ترس و نگرانی است. مثلاً وقتی کسی تصمیم می‌گیرد در راهپیمایی اربعین شرکت کند، نگرانی‌های مختلفی در ذهن او ایجاد می‌کند و ترس و اضطراب فرد را ده‌ها برابر می‌کند. نگرانی از طولانی بودن مسیر، بیماری، سرما و گرما، خطر جانی، بمب‌گذاری، تیراندازی و ... تماماً حمله‌هایی است که از جانب شیطان صورت می‌گیرد.
انسان در زندگی دائماً با وسوسه‌های منفی روبه‌روست و این ترس‌ها و نگرانی‌ها با افزایش سن، بیشتر می‌شود. جوان‌ها کمتر می‌ترسند ولی کسانی که در دنیا ریشه‌دارترشده‌اند، همسر و فرزند دارند و ... دارند، ترس‌هایشان بیشتر است. اساساً هر چه وابستگی‌ها و چسبندگی‌های انسان به دنیا بیشتر می‌شود، شیطان بیشتر می‌تواند در او ترس و وسوسه ایجاد کند.
علت این وسوسه‌ها، ترس‌ها و اضطراب‌ها نسبت به آینده و علت حمله شیطان از این طریق، این است که می‌خواهد مؤمن را غمگین کرده و از حرکت بیندازد. مؤمنی که ذهنش دائماً درگیر افکار منفی است، از قدرتمند شدن و تربیت شدن، کم‌بهره یا محروم می‌ماند.
خداوند در قرآن می‌فرماید:«إِنَّمَا النَّجْوی مِنَ الشَّیْطانِ لِیَحْزُنَ الَّذینَ آمَنُوا وَ لَیْسَ بِضارِّهِمْ شَیْئاً إِلاَّ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ عَلَی اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ؛ نجوا تنها از سوی شیطان است می‌خواهد با آن مؤمنان غمگین شوند ولی نمی‌تواند هیچ‌گونه ضرری به آن‌ها برساند جز به‌فرمان خدا پس مؤمنان تنها بر خدا توکّل کنند.»
(سوره مجادله، آیه 10)
شیطان دائماً حرف‌های منفی می‌زند و افکار منفی، ترسناک و غمناک در انسان ایجاد می‌کند تا مؤمن هیچ‌وقت طعم شادی را نچشد. درحالی‌که به فرموده قرآن، دو چیز از نشانه‌های مؤمن است و آن دو، شادی و آرامش هستند؛ (سوره بقره، آیه 277) یعنی مؤمن باید روزبه‌روزشادی‌اش بیشتر شود.