قَالَ أَبُو عبداللّهِ علیه السلام يَا حُسَيْنُ! مَنْ خَرَجَ مِنْ مَنْزِلِهِ يُرِيدُ زِيَارَةَ قَبْرِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِیٍ إِنْ كَانَ مَاشِياً كَتَبَ اللّهُ لَهُ بِكُلِّ خُطْوَةٍ حَسَنَةً وَ مَحَى عَنْهُ سَيِّئَةً حَتَّى إِذَا صَارَ فِي الْحَائِرِ كَتَبَهُ اللّهُ مِنَ الْمُصْلِحِينَ الْمُنْتَجَبِينَ [الْمُفْلِحينَ الْمُنْجِحِينَ ]حَتَّى إِذَا قَضَى مَنَاسِكَهُ كَتَبَهُ اللّهُ مِنَ الْفَائِزِينَ حَتَّى إِذَا أَرَادَ الِانْصِرَافَ أَتَاهُ مَلَكٌ فَقَالَ إِنَّ رَسُولَاللّهِ صلی الله علیه وآله يُقْرِؤُكَ السَّلامَ وَ يَقُولُ لَكَ اسْتَأْنِفِ الْعَمَلَ فَقَدْ غُفِرَ لَكَ مَا مَضَى. [1]
امام صادق علیه السلام فرمودند: « اى حسين! كسى كه از منزلش بيرون آيد و قصدش زيارت قبر [حضرت]حسین بنعلی باشد اگر پياده رود خداوند منّان به هر قدمى كه برمى دارد يك حسنه برايش نوشته و يك گناه از او محو مى فرمايد تا زمانى كه به اطراف قبربرسد و پس از رسيدن به آن مكان شريف خداوند او را از مصلحین برگزیده قرار مى دهد تا وقتی که مراسم و اعمال زيارت را به پايان برساند كه در اين هنگام او را از رستگاران مینویسد وآن گاه که قصد بازگشتن کند فرشته اى نزد او آمده و مى گويد:رسول خدا صلی الله علیه وآله به تو سلام میرساند و میفرماید: کارهایت را از نو شروع كن، که تمام گناهان گذشته ات آمرزيده شد.»
«شرح حدیث»
درباره این روایت شریف و محتوای عالی و تکاندهنده آن چند نکته محضرخواننده محترم عرض میشود:
1- این روایت مژده بزرگ به زائرانی است که با پای پیاده به خصوص درایام اربعین به زیارت امام حسین علیه السلام مشرف میشوند.
2- تعابیری که در این روایت آمده بسیار عظیم و عجیب است. این تعابیر مراحل سلوکی و رشد زائر پیاده را بسیار دقیق و زیبا بهگونهای بیان کرده که شادی و شوق وصفناپذیری را در خواننده ایجاد کند. در مرحله اول زائر با هر قدمش حسنهای دریافت مینماید و با هر حسنه یک درجه به خداوند نزدیک میشود و همزمان هر گناه و مانعی از قلب او پاک میگردد. این ارتقاء همراه با پاک شدن تدریجی همچنان ادامه پیدا میکند تا اینکه زائر پیاده به حائر حسینی میرسد. در مرحله دوم زائر با رسیدن به حائر حسینی به درجه شورانگیز و بسیار بلند «مصلح برگزیده» نائل میشود. یعنی اصلاح گری که خداوند او را انتخاب کرده است!
شاید خواننده گرامی از خود سؤال کند، چرا زائر پیاده به چنین مقام عظیمی نائل میشود و حرکت پیاده روی او چه ربطی به مقام مصلح برگزیده دارد؟ ما سعی داریم بهاندازه فهم و وسع خود در این باره توضیحاتی تقدیم کنیم.
در مرحله سوم که زائر از زیارت حضرت فارغ میشود و به مقام «رستگاران» نائل میگردد،نتیجه ومزد تلاش اصلاح گری خویش را دریافت میکند و رستگار میشود و در مرحله آخر وقتی تصمیم به بازگشت میگیرد مانند روزی که از مادر متولدشده است پاک میگردد و مورد خطاب فرشته ای قرار میگیرد که: «رسول خدا صلی الله علیه وآله به تو سلام میرساند و میفرماید:از ابتدا عملت را شروع كن وبه او بشارت میدهد همه گناهان تو آمرزیده شده است.»
اما در مورد مقام «مصلح برگزیده» باید گفت، هرچند زائر پیاده با این عمل خویش و آمرزش همه گناهان، خود را اصلاحکرده است، اما کلمه «مصلح» معمولاً برای کسی استعمال میشود که اثر اصلاحی کار او یک اثر خارجی و بیرونی است و شامل حال دیگران نیز میگردد. در اینجاست که به اثر سازنده راهپیماییها و حرکتهای جمعی با محوریت سیدالشهدا علیه السلام بیشتر پی میبریم. اگرچه زائر پیاده امام حسین علیه السلام حتی بهتنهایی هم به زیارت حضرت برود به چنان نورانیت و روحانیتی میرسد که این نور، شامل حال دیگران نیز میشود و زائر از اینجهت کاری اصلاحی بر روی دیگران انجام داده است، ولی این حد از اصلاح گری حداقل تأثیرگذاری بر دیگران است.
اوج مقام« مصلح برگزیده »زمانی بهخوبی قابلتصور است که پیاده روی زائر در یک حرکت جمعی و راهپیمایی جمعی صورت گیرد. بهطوریکه هرقدر اجتماع راهپیمایان و زائران پیاده بیشتر باشد، تأثیر سازنده این حرکت بر راهپیمایان و سایر مردمی که در این راهپیمایی شرکت نداشتند نیز بیشتر خواهد شد. بدیهی است اجتماع زائرین پیاده به دلیل دریافت درجه و پاک شدن یکایک آنان، اجتماعی نورانی و بینظیر ازلحاظ سازندگی و تأثیرات معنوی بر روی شرکتکنندگان است. بیخود نیست که هرساله میلیونها نفر به جمعیت عظیم راهپیمایی اربعین اضافه میگردد و ما شاهد تأثیرات شگفتانگیز و سازنده این حرکت بر روی زائران حتی پیروان سایر مذاهب و ادیان مانند برادران اهل سنت و نیز مسیحیان و یهودیان و هندوها و ... هستیم. شاید اگر حرکت جهانی امروز اربعین نبود، عمق مقام «مصلح برگزیده» قابلدرک و فهم نبود.
امروزه بهخوبی شاهد هستیم که زائرین با پاکی و نورانیت بینظیری که از زیارت سیدالشهدا علیه السلام دریافت کردهاند، پس از بازگشت به وطن خود، چگونه این نورانیت و اخلاق زیبایی را که در طول راهپیمایی پیداکردهاند به هم وطنان خویش منتقل میکنند و تأثیرات اجتماعی خوبی براطرافیان و مخاطبین خویش به جا میگذارند. این تأثیرگذاری اصلاحی بهگونهای پیشرفت کرده است که امروزه «حرکت جهانی اربعین»به یک حماسه و «انقلاب جهانی» بدون خونریزی و در کمال صلح و صفا و دوستی تبدیلشده است .
آثار شگفتانگیز جهانی این حرکت روزبهروز بیشتر آشکار میشود. بهطوریکه هرساله دهها هزار نفر از پیروان سایر ادیان به این اجتماع بینظیر جهانی افزوده میشوند. تأثیرات اصلاحی و تحولات فردی و اجتماعی اربعین از مرزهای ایران و عراق و سایر کشورهای اسلامی بیرون رفته و نورانیت و تأثیرات شگفتانگیز و معجزهآسای آن به اقصی نقاط عالم رسیده است. این موج نورانیت و تحولات جهانی موجب گردیده که دهها میلیون زائر از حدود 90 کشور جهان در آخرین راهپیمایی اربعین شرکت کنند و هرساله به تعداد کشورهای شرکتکننده و جمعیت بینظیر آنها افزوده میگردد. «معجزه اربعین»وقتی بیشتر قابلدرک است که بدانیم اخبار این حرکت جهانی بهشدت از سوی رسانههای جهانی و بینالمللی تحت سانسور خبری قرار میگیرد. با اینحال نورانیت و تأثیرات شگفتانگیز و سازنده آن ورای همه تحریمها و سانسورهای خبری قلب میلیونها انسان را در اقصی نقاط جهان تسخیر میکند و آنها را عاشقانه بهسوی خویش میکشاند و اینجاست که به این رمز پی میبریم که چرا امام صادق علیه السلام در آن دورانکه زیارت امام حسین علیه السلام یک جرم بزرگ محسوب میشد و خطرات جانی و مالی زیادی زائران را تهدید میکرد و تعداد زائران بسیار کم بود، از سوی خداوند مقام «مصلح برگزیده» را برای زائر پیاده حضرت اعلام مینماید.
اگر درک این مقام آن زمان و تا سالهای اخیر -که زیارت اربعین از سوی دیکتاتور عراق ممنوع بود- امری سخت و تعجببرانگیز بود؛ امروزه بهخوبی میتوان فهمید که چرا زائر اربعین به مقام عظمای «مصلح برگزیده» نائل میشود. آری، اربعین حسینی میرود تا به یک انقلاب فراگیر جهانی وتأثیر گذاربر همه کره خاکی تبدیل شود، و زمینه «ظهور منجی موعود ادیان و تمدن بزرگ بینالمللی الهی »را فراهم سازد.
[1] - کامل الزیارات، باب 49، حدیث1، صفحه250.