یکی از مسائلی که خداوند تبارکوتعالی به انبیا (علیهم السلام) آموخته است، مسئلهی گریه بر مظلومیت و مصائب امام حسین علیه اسلام و خاندان مطهر ایشان است. احادیث بسیاری در این زمینه وجود دارد که نشان میدهد خداوند تبارک وتعالی، انبیاء (علیهم السلام) را از مصیبت و شهادت امام حسین علیه اسلام آگاه کرده و اخبار آن را داده است. مرحوم علامه مجلسیe در جلد 44 بحارالانوار ماجرای سوگواری وگریهی انبیا الهی (علیهم السلام) ازجمله حضرت آدم، نوح، ابراهیم، موسی، یوشع، سلیمان، عیسی و زکریا (علیهم السلام) را نقل کرده است. به جهت رعایت اختصار دو روایت از این مجموعه ذکر میگردد.
«...فَلَقَّنَهُ جَبْرَئِیلُ علیه اسلام قُلْ یَا حَمِیدُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍs یَا عَالِی بِحَقِّ عَلِیٍّ علیه اسلام یَا فَاطِرُ بِحَقِّ فَاطِمَةَB یَا مُحْسِنُ بِحَقِّ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِc وَ مِنْكَ الْإِحْسَانُ فَلَمَّا ذَكَرَ الْحُسَیْنَ علیه اسلام سَالَتْ دُمُوعُهُ وَ انْخَشَعَ قَلْبُهُ وَ قَالَ یَا أَخِی جَبْرَئِیلُ علیه اسلام فِی ذِكْرِ الْخَامِسِ یَنْكَسِرُ قَلْبِی وَ تَسِیلُ عَبْرَتِی قَالَ جَبْرَئِیلُ علیه اسلام وَلَدُكَ هَذَا یُصَابُ بِمُصِیبَةٍ تَصْغُرُ عِنْدَهَا الْمَصَائِبُ فَقَالَ یَا أَخِی وَ مَا هِیَ قَالَ یُقْتَلُ عَطْشَاناً غَرِیباً وَحِیداً فَرِیداً لَیْسَ لَهُ نَاصِرٌ وَ لَا مُعِینٌ وَ لَوْ تَرَاهُ یَا آدَمُ وَ هُوَ یَقُولُ وَا عَطَشَاهْ وَا قِلَّةَ نَاصِرَاهْ حَتَّى یَحُولَ الْعَطَشُ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ السَّمَاءِ كَالدُّخَانِ فَلَمْ یُجِبْهُ أَحَدٌ إِلَّا بِالسُّیُوفِ وَ شُرْبِ الْحُتُوفِ فَیُذْبَحُ ذَبْحَ الشَّاةِ مِنْ قَفَاهُ وَ یَنْهَبُ رَحْلَهُ أَعْدَاؤُهُ وَ تُشْهَرُ رُءُوسُهُمْ هُوَ وَ أَنْصَارُهُ فِی الْبُلْدَانِ وَ مَعَهُمُ النِّسْوَانُ... فَبَكَى آدَمُ وَ جَبْرَئِیلُc بُكَاءَ الثَّكْلَى.
[وقتی خداوند متعال توبه حضرت آدم علیه اسلام را پذیرفت حضرت جبرئیل علیه اسلام را فرستاد كه كلماتى به حضرت آدم علیه اسلام بیاموزد.] حضرت جبرئیل علیه اسلام به او عرض کرد: بگو: یا حمید به حق محمدs، یا عالى به حق على علیه اسلام، یا فاطر به حق فاطمهB، یا محسن به حق الحسن و الحسینc، و همه احسانها از توست. وقتى حضرت آدم علیه اسلام به اسم امام حسین علیه اسلام رسید، اشكش جارى شد و قلبش به درد آمد. فرمود: اى برادر جبرئیل علیه اسلام چرا در ذكر پنجمین اسم كه حسین علیه اسلام است قلبم شكست و اشكم جارى شد؟ حضرت جبرئیل علیه اسلام عرض کرد: اى آدم علیه اسلام به این فرزندت مصیبتى وارد میشود كه تمام دردها و غمها و مصیبتها پیش این ناچیز است. حضرت آدم علیه اسلام فرمود: اى برادر آن مصیبت چیست؟ حضرت جبرئیل علیه اسلام میگوید: او را تشنه و غریب و بیكس و تنها و بییار و یاور شهید میکنند، اى آدم کاش حال او را میدیدی كه میفرمود: «ایوای از تشنگی و ایوای از کمی یاران»، بهطوریکه تشنگى میان او و آسمان مثل دود حائل شده و هیچکس جواب او را نمیدهد، مگر با شمشیر و او را مانند گوسفند ذبح می کنند اما از قفا، و مال و كاروانش را به تاراج و غارت میبرند. سر او و یارانش را شهر به شهر میگردانند و اهلبیت او را به اسارت میبرند... حضرت آدم علیه اسلام تا این واقعه را شنید مثل مادرى كه جوانش را ازدستداده بلندبلند گریه كرد.»
(بحارالانوار،جلد44، صفحه 244)
«قَالَ أمِیرُ المُؤمِنِینَ:...فَجَلَسَ عِیسَى علیه اسلام وَ جَلَسَ الْحَوَارِیُّونَ مَعَهُ فَبَكَى وَ بَكَى الْحَوَارِیُّونَ وَ هُمْ لَا یَدْرُونَ لِمَ جَلَسَ وَ لِمَ بَكَى فَقَالُوا یَا رُوحَ اللَّهِ وَ كَلِمَتَهُ مَا یُبْكِیكَ قَالَ أَتَعْلَمُونَ أَیُّ أَرْضٍ هَذِهِ قَالُوا لَا قَالَ هَذِهِ أَرْضٌ یُقْتَلُ فِیهَا فَرْخُ الرَّسُولِ أَحْمَدَs وَ فَرْخُ الْحُرَّةِ الطَّاهِرَةِ الْبَتُولِ شَبِیهَةِ أُمِّی وَ یُلْحَدُ فِیهَا طِینَةٌ أَطْیَبُ مِنَ الْمِسْكِ …
امیرالمؤمنین علیه اسلام فرمودند: حضرت عیسی علیه اسلام [هنگام عبور از کربلا] نشست و شروع به گریه کرد و حواریون نیز با وی نشستند و گریه کردند؛ اما علت گریه حضرت عیسی علیه اسلام را نمیدانستند. ازاینرو به حضرت گفتند: ای روح و کلمه خدا، سبب گریه شما چیست؟ حضرت فرمود: آیا میدانید اینجا چه سرزمینی است؟ گفتند: نه فرمود اینجا زمینی است که در آن فرزند رسول خدا احمدs و فرزند آزاد زن پاک و مبرا از هرگونه پلیدی و آلودگی که شبیه مادرم [مریم]B است، کشتهشده و در آن خاكى كه خوشبوتر از مشك است دفن میشود.» (الامالی ، صفحه 599)